Zaćma, znana również jako katarakta, będąca jednym z najczęściej występujących schorzeń oczu, jest główną przyczyną utraty wzroku u osób starszych na całym świecie. Schorzenie to polega na postępującym zmętnieniu soczewki oka, która w warunkach prawidłowych jest całkowicie przezroczysta. Soczewka odpowiada za załamywanie promieni świetlnych i skupienie ich na siatkówce, co umożliwia wyraźne widzenie. W miarę jak zaćma się rozwija, światło nie jest prawidłowo przepuszczane przez zmętniałą soczewkę, co prowadzi do charakterystycznych objawów tego schorzenia.

Jakie są objawy zaćmy?

Zaćma rozwija się stopniowo i początkowo może nie powodować wyraźnych dolegliwości. Jednak w miarę jak proces zmętnienia soczewki postępuje, pacjent zaczyna zauważać następujące objawy:

• zamglone widzenie – jest to najczęstszy objaw zaćmy. Obraz, który widzi pacjent, staje się stopniowo zamglony, co przypomina patrzenie przez matowe szkło. Ostre kontury stają się rozmyte, co utrudnia codzienne funkcjonowanie.
• problemy z widzeniem w nocy – osoby cierpiące na zaćmę często zgłaszają trudności z widzeniem w warunkach słabego oświetlenia. Prowadzenie samochodu nocą staje się szczególnie problematyczne z powodu słabszego kontrastu oraz rozmycia świateł ulicznych i reflektorów.
• światłowstręt i blaski – pacjenci mogą odczuwać nadmierną wrażliwość na jasne światło, zarówno naturalne, jak i sztuczne. Blaski, zwłaszcza w słoneczne dni lub przy nocnych światłach, mogą znacznie utrudniać widzenie.
• widzenie aureoli wokół świateł – jednym z charakterystycznych objawów zaćmy jest widzenie aureoli wokół źródeł światła, co dodatkowo zaburza percepcję obrazu.
• zmiany w postrzeganiu kolorów – soczewka z zaćmą może powodować, że kolory stają się mniej intensywne i bardziej żółtawe, co wpływa na jakość widzenia.
• częsta zmiana okularów – pacjenci z zaćmą często potrzebują coraz silniejszych okularów lub soczewek kontaktowych, jednak nawet te zmiany nie przywracają pełnej ostrości wzroku.

Jakie są sposoby leczenia zaćmy?

Zaćma nie jest schorzeniem, które można leczyć farmakologicznie. Proces zmętnienia soczewki jest nieodwracalny, a leczenie zaćmy polega na jej usunięciu i zastąpieniu sztuczną soczewką.

Na wczesnych etapach rozwoju zaćmy, gdy objawy są jeszcze stosunkowo łagodne, można próbować złagodzić ich skutki za pomocą odpowiednio dobranych okularów lub soczewek kontaktowych. W tym okresie regularne kontrole okulistyczne są kluczowe, aby monitorować postęp schorzenia i zadecydować o odpowiednim momencie interwencji chirurgicznej.

Gdy objawy zaćmy zaczynają znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie pacjenta, jedynym skutecznym rozwiązaniem jest operacja zaćmy. Jest to jedna z najczęściej wykonywanych procedur chirurgicznych na świecie, charakteryzująca się wysoką skutecznością i niskim ryzykiem powikłań.

Operacja zaćmy polega na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztuczną soczewką wewnątrzgałkową. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, najczęściej metodą fakoemulsyfikacji, która polega na rozbiciu soczewki za pomocą ultradźwięków, a następnie jej aspiracji z oka. Na jej miejsce wszczepiana jest sztuczna soczewka, która może być jednoogniskowa lub wieloogniskowa, w zależności od potrzeb pacjenta.

Sztuczna soczewka wewnątrzgałkowa nie ulega zmętnieniu, co zapewnia trwałą poprawę widzenia. Po operacji pacjent może wrócić do normalnych aktywności już po kilku dniach, a pełna stabilizacja widzenia następuje zazwyczaj w ciągu kilku tygodni.

Zaawansowane techniki chirurgiczne i personalizacja leczenia

Nowoczesne podejście do operacji zaćmy pozwala na personalizację zabiegu w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta. Obecnie dostępne są soczewki toryczne (korygujące astygmatyzm) oraz multifokalne (umożliwiające ostre widzenie na różne odległości). Dzięki temu pacjenci mogą nie tylko odzyskać pełną ostrość widzenia, ale także zmniejszyć zależność od okularów do bliży czy dali.

Zaćma, choć początkowo może wydawać się niegroźnym problemem, w miarę postępu prowadzi do znacznego pogorszenia jakości życia. Wczesne rozpoznanie objawów, takich jak zamglone widzenie, światłowstręt czy problemy z widzeniem w nocy, oraz odpowiednia interwencja okulistyczna są kluczowe dla zachowania zdrowia oczu. Operacja zaćmy jest skuteczną metodą leczenia, która nie tylko przywraca pełną ostrość widzenia, ale także poprawia komfort życia pacjenta.